دوره 3، شماره 1 - ( 1399 )                   جلد 3 شماره 1 صفحات 9-1 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


1- استادیار، گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران،تهران.
2- دانشجوی دکتری،گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران،تهران. ، asadollahi97@ut.ac.ir
چکیده:   (13875 مشاهده)
سه کشور ترکیه، سوریه و عراق که حوضه­های مشترک آب‏ریز و آب‌گیر رودخانه­های دجله و فرات را در اختیار دارند، به خاطر وابستگی روزافزون به آب این رودخانه­ها مجبور به ایجاد سد و کنترل جریانات آبی داخل قلمرو خود شده­اند. در این بین کشور ترکیه که از موقعیت بالادستی نسبت به دو همسایه جنوبی خود برخوردار است، در چارچوب پروژه آناتولی جنوب شرقی یا گاپ (GAP) به منظور توسعه کشاورزی و صنعتی سرزمین­های جنوب شرقی خود به مقدار زیادی از آب رودخانه­های دجله و فرات نیاز خواهد داشت و با سد سازی‌های فراوان بر روی این دو رودخانه در خاک خود مقدار آب خروجی به دو کشور سوریه و عراق را به مقدار زیادی نسبت به قبل کاهش داده است. کاهش آب دجله و فرات از زمان اجرای طرح موجب صدمات بسیاری به امنیت زیست محیطی عراق و سوریه شده است که این آسیب­ها در ادامه پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نامناسبی برای دو کشور مذکور به بار آورده است. این مسئله به علاوه باعث به وجود آمدن تردیدهایی در رابطه با اهداف سیاسی ترکیه در چند دهه اخیر، منجر به بروز کشمکش و مناقشه­هایی بین سه کشور شده است. بر این اساس پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و منابع کتابخانه­ای در پی پاسخ به این سوال است که هیدروپلیتیک پروژه گاپ چه تاثیری بر امنیت زیست محیطی عراق و سوریه داشته است و اهداف ترکیه از اجرای این طرح چیست؟ اجرای مرحله­ای پروژه گاپ در طی چند دهه اخیر پیامدهای زیست محیطی بسیاری از جمله آلودگی آب، از بین رفتن گونههای کمیاب زیستی جانوری و گیاهی، افزایش بیابان­زایی، شور شدن خاک، خشکی باتلاق­ها و حوضچه­ها و تولید ریزگردها در عراق و سوریه شده است و به نظر می­رسد ترکیه با تکیه بر این طرح به دنبال ایجاد هیدروهژمونی در منطقه است.
متن کامل [PDF 389 kb]   (3614 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: جغرافیای سیاسی
دریافت: 1399/7/15 | ویرایش نهایی: 1400/10/4 | پذیرش: 1399/9/10 | انتشار: 1399/10/10

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.