تحریم‌های بین‌المللی و آمایش فضایی در مناطق آزاد ایران (مطالعه موردی: منطقه آزاد تجاری کیش)

هدف اصلی پژوهش حاضر آسیب‌شناسی نقش مناطق آزاد تجاری در سیاستگذاری دیپلماسی اقتصادی ایران با تمرکز بر منطقه آزاد کیش و در شرایط تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است. لذا این پرسش مطرح می‌شود که منطقه آزاد تجاری کیش چگونه در پیشبرد توسعه دیپلماسی اقتصادی ایران در شرایط تحریم‌های بین‌المللی ایفای نقش داشته‌ است؟ در مقام پاسخگویی به پرسش مذکور و با استفاده از آموزه‌های نظریه نئومرکانتالیسم این فرضیه مورد آزمون قرار گرفته است که منطقه آزاد تجاری کیش بر خلاف فلسفه تاسیس در دیپلماسی اقتصادی و سیاست خارجی ایران طی دوره 1403 – 1391 که تحریم‌های بین‌المللی افزایش بیشتری داشتند هیچکدام از شاخص‌های مورد انتظار رشد محور اقتصادی را مطابق اهداف کلان اعلامی خود برآورده نکرده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و برای آزمون فرضیه خود از داده‌های مستند و تحلیل مضمون گزارش‌های خبری به همراه مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با متخصصان و مدیران محلی بهره گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ظرفیت‌های منطقه آزاد کیش در پیشبرد دیپلماسی اقتصادی کشور از زمان تاسیس این منطقه در بیشتر موارد از امضای تفاهم‌نامه فراتر نرفته و این منطقه آزاد کمک موثر به دیپلماسی اقتصادی ایران در شرایط تحریم نکرده و حتی در ایفای نقش‌های اولیه و بازنگری و اجرای اهداف قابل دسترس نیز موفق نبوده است.