شناخت عوامل راهبردی در سیاست گذاری توسعه گردشگری سایت هورامان با رویکرد آینده‌پژوهی و تدوین مقدمات سبد سناریوها

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
اقبال پاهکیده 1
فریدون بابایی اقدم 2
رحیم حیدری چیانه 2
1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پردیس بین المللی ارس دانشگاه تبریز، تبریز، ایران،
2 دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
چکیده

عدم توسعه گردشگری در هر مکان جغرافیای بیشتر به دو عامل وابسته است؛ یکی مطلوب نبودن خصوصیات ذاتی مناطق و دیگری عدم تصمیم گیری درست سیاست گذاران و برنامه ریزان. در شرایطی که قابلیت‌ها و توان‌های محیطی مناسب ارزیابی شود می‌بایست ریشه ناکامی در عدم رونق گردشگری و بهبود زندگی مردم را در سیاست‌گذاری گردشگری جست. در این راستا پژوهش حاضر با رویکرد آینده‌پژوهی، به شناخت عوامل راهبردی در سیاست گذاری توسعه گردشگری سایت هورامان به‌عنوان بخشی از استان کرمانشاه و کردستان و بیست و ششمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران، ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو می‌پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، مبتنی بر روش آینده‌پژوهی و تحلیل ساختاری است و جامعه اماری آن شامل 20 نفر از افرادی است که به‌صورت تخصصی در حوزه گردشگری فعالیت دارند. در مجموع، دارای 7 مولفه و 36 شاخص اثرگذار، که محصول ادغام، حذف، اصلاح و ویرایش 103 متغیر اولیه بوده که با استفاده از نرم افزار میک مک، 15عامل نهایی به‌عنوان پیشران موثر بر سیاست گذاری توسعه گردشگری سایت هورامان انتخاب شده است. نتایج نشان می‌دهد که شاخص­های قوانین و مقررات گردشگری، سیاست‌های کلان دولت، نیروی انسانی ماهر و اموزش دیده و بازافرینی با رویکرد گردشگری به ترتیب از جمله متغیرهایی هستند که بیشترین سهم را در اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر این سایت دارند

کلیدواژه‌ها

موضوعات

1. بخشنده، آرزو و جهانیان، رمضان. (1397) آینده پژوهی. مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، شماره 11، صفحات ٢٥-٣٤
2. بنیاد توسعه فردا (1384) روش های آینده نگاری تکنولوژی، چاپ گلبان
3. پیری، فاطمه و ملکی، سعید. (1398) سنجش ابعاد احساس امنیت گردشگران مذهبی (مورد مطالعه:شهر مهران) ، آمایش سیاسی فضا، دوره 1، شماره 4، صفحات:۲۳۷-۲۲۷
4. حافظ نیا، محمد رضا و قادری حاجت، مصطفی. (1398). بنیادهای بی عدالتی فضایی در ایران، آمایش سیاسی فضا، دوره 1، شماره 2، صفحات: 127-117
5. حیدری چیانه، رحیم.(1396). مبانی برنامه ریزی صنعت گردشگری، انتشارات سمت، چاپ ششم.
6. حیدری چیانه، رحیم؛ رضاطبع ازگمی، سیده خدیجه؛ سلطانی، ناصر؛ معتمدی مهر، اکبر. (1392). تحلیلی بر سیاست گذاری گردشگری در ایران، برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، سال دوم، شماره 5، صفحات 11-32
7. الداغی، زهرا؛ ابراهیمی، عبدالحمید؛ شجاعی، سامره؛ دیده خانی، حسین. (1399). تدوین سناریوهای توسعۀ منطقۀ گردشگری استان گلستان، با رویکرد آینده پژوهی، جغرافیا و توسعه، شمارۀ 58 ، صفحات 59 - 74
8. ده ده زاده سیلابی، پروین و احمدی فرد، نرگس. (1398 ). تعیین پیشران های کلیدی مؤثّر بر توسعه گردشگری با رویکرد آینده پژوهی مطالعه موردی: شهرستان های استان مازندران، جغرافیا و پایداری محیط، دوره 9، شماره 1، صفحات 89-73
9. ربانی، طاها. (1391). کاربرد رویکرد آینده پژوهی وتفکر راهبردی در برنامه ریزی توسعه شهری(نمونه موردی، شهر بانه)، پایان نامه ارشد، دانشگاه تهران
10. رضایی، ناصر (1393) تحلیل جایگاه دیپلماسی عمومی در گردشگری ایران، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال دهم، شماره دوم، صفحات 188- 160
11. شجاعی، منوچهر و نوری، نورالدین. (1386). بررسی سیاست های دولت در صنعت گردشگری و ارایه الگوی توسعه پایدار صنعت گردشگری کشور، دانش نامه مدیریت، شماره 78، صفحات 90-63
12. شیر محمدی، یزدان (1393) طراحی و تبیین مدل اجرای سیاست های گردشگری با تاکید بر بخش خصوصی، رساله دکتری، دانشگاه پیام نور، با راهنمایی زین العابدین رحمانی و مشاوره محمد علی سرلک و علیرضا علی احمدی
13. ضرغام بروجنی، حمید و شالبافیان، علی اصغر. (1396). سیاست های گردشگری کشورها مطالعه تطبیقی، انتشارات مهکامه، چاپ چهارم.
14. قادری حاجت، مصطفی. (1400). تبیین نقش عدالت فضایی/ جغرافیایی در ارزیابی مدیریت سیاسی بهینه فضا، امنیت ملی، دوره 11، شماره 40 صص 419- 452
15. لومسدن، لس(1380)، بازاریابی گردشگری، مترجم محمد ابراهیم گوهریان، تهران، انتشارات پژوهشهای فرهنگی
16. مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری های دفاعی -موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی. (1389). دانش نامه آینده پژوهی، چاپ اول
17. ملکی فر، عقیل (1393). الفبای آینده پژوهی، آینده پروژه،چاپ چهارم
18. نظم فر، حسین و علی بخشی، آمنه. (1400). آینده‌پژوهی برنامه ریزی توسعه گردشگری( نمونه موردی استان اردبیل)، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، زمستان 1400، شماره 63، صص 79- 59
19. نعیمی مجد، محبوبه و نعیمی مجد، آرزو. (1398). آینده پژوهی گردشگری پایدار، رهیافتی نو در اقتصاد مقاومتی مورد مطالعه کارشناسان صنعت گردشگری و هتلداری، فصل نامه آینده پژوهی. صفحات 200-212
20. ویسی، هادی. (1396). بررسی سیاست‌گذاری صنعت گردشگری در قوانین بالادستی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دورۀ 7 ،شمارۀ 2 ، صفحات 93-112.
21. یغفوری، حسین، حسینی، سیدعلی، حسینی، سیده مریم. (1399). تدوین سناریوهای مؤثر بر توسعه گردشگری با رویکرد آینده نگاری مطالعه موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد، فصل نامه گردشگری شهری، دوره 7، شماره 1، بهار 1399، صص 107-127
22. Ariza-Montes, A., Sianes, A., Fernández-Rodríguez, V., López-Martín, C., Ruíz-Lozano, M., & Tirado- Valencia, P. (2021). Social Return on Investment (SROI) to Assess the Impacts of Tourism: A Case Study. SAGE Open, 11(1), 1-16.
23. Berg, F. (2018). Wear and Tear of World Heritage: Preventive Conservation and Tourism in Norway’s Stave Churches. Studies in Conservation, 63(sup1), 320-322.
24. Buckley, R., Shekari, F., Mohammadi, Z., Azizi, F., & Ziaee, M. J. J. o. T. R. (2020). World Heritage tourism triggers urban–rural reverse migration and social change. Journal of Travel Research, 59(3), 559-572.
25. Burbano, D. V., & Meredith, T. C. (2021). Effects of tourism growth in a UNESCO World Heritage Site: resource-based livelihood diversification in the Galapagos Islands, Ecuador. Journal of Sustainable Tourism, 29(8), 1270-1289
26. Cuccia, T., Guccio, C., & Rizzo, I. (2016). The effects of UNESCO World Heritage List inscription on tourism destinations performance in Italian regions. Economic Modelling, 53, 494-508
27. Dehghan Pour Farashah, M., & Aslani, E. (2021). Assessing elements of potential tourism resources in a historic city from host community and tourists’ viewpoints: A perspective from Iran. Turyzm/Tourism, 31(2), 155-180
28. Enger, Anniken ، Sandvik, Kare and Iversen ,Endre Kildal (2015). Developing scenarios for the Norwegian travel industry 2025، Journal of Tourism Futures، Vol. 1، No.1, PP. 6-18
29. Gusman, I., Chamusca, P., Fernandes, J., & Pinto, J. (2019). Culture and Tourism in Porto City Centre: Conflicts and (Im)Possible Solutions. Sustainability, 11(20), 5701.
30. Hall. C.M. 1995. Tourism and Public Policy. Cengage Learning EMEA
31. Howlett. M. & Ramesh. M. 2003. Studying Public Policy: Policy Cycles and Policy Subsystems. Oxford University Press
32. Li, Y., Lau, C., & Su, P. (2020). Heritage tourism stakeholder conflict: a case of a World Heritage Site in China. Journal of Tourism and Cultural Change, 18(3), 267-287.
33. Panzera, E., de Graaff, T., & de Groot, H. L. F. (2021). European cultural heritage and tourism flows: The magnetic role of superstar World Heritage Sites. Papers in Regional Science, 100(1), 101-122.
34. Petrovič, F., Boltižiar, M., Rakytová, I., Tomčíková, I., & Pauditšová, E. (2021). Long-Term Development Trend of the Historical Cultural Landscape of the UNESCO Monument: Vlkolínec (Slovakia). Sustainability, 13(4), 2227
35. . Rasoolimanesh, S. M., Taheri, B., Gannon, M., Vafaei-Zadeh, A., & Hanifah, H. (2019). Does living in the vicinity of heritage tourism sites influence residents’ perceptions and attitudes? Journal of Sustainable Tourism, 27(9), 1295-1317
36. . Seyfi, S., Michael Hall, C., & Fagnoni, E. (2019). Managing World Heritage Site stakeholders: a grounded theory paradigm model approach. Journal of Heritage Tourism, 14(4), 308-324
37. Thinh, N. A., Thanh, N. N., Tuyen, L. T., & Hens, L. (2019). Tourism and beach erosion: valuing the damage of beach erosion for tourism in the Hoi An World Heritage site, Vietnam. Environment, Development and Sustainability, 21(5), 2113-2124
38. . Tosun. C. & Jenkins. C. L. .(1998) The Evolution of Tourism Planning in Third-World Countries: A Critique”. Progress in Tourism and Hospitality. Vol 4. No 2. pp.101–114.
39. UNESCO.(2019). Properties inscribed on the World Heritage List.://whc.unesco.org/en/statesparties/ir .
40. Zhang, J., Xiong, K., Liu, Z., & He, L. (2022). Research progress and knowledge system of world heritage tourism: a bibliometric analysis. Heritage Science, 10(1), 10-42.