1
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
2
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، تهران.
3
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، تهران.
4
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.
چکیده
کشور چین طرح احیای جاده ابریشم را با نام« پروژه یک کمربند -یک راه» بهعنوان طرح فراگیر منطقهای مطرح نموده است. هدف کلان این طرح ارتقا سطح توسعه کشورهای مابین مرزهای شرقی و غربی اوراسیا از طریق تسهیل همکاریهای منطقهای و توسعه زیر ساختهای کشورهای معبر عنوان شده است. این پروژه دارای دو مسیر بری«کمربند اقتصادیجاده ابریشم» و بحری«جاده ابریشم دریایی قرن21» است. پروژه یک کمربند -یک راه دارای ابعاد مختلف ژئوپلیتیکی، اقتصادی، سیاسی و تجاری است. زمینههای همکاریهای غیراقتصادی در چارچوب طرح مزبور شامل: تامین امنیت مسیرهای مبادلاتی، تقویت همکاریهای ضد تروریسم در سطح منطقه، طراحی سازوکارهای حل و فصل منازعات در خصوص دعاوی زمینی و دریایی، توسعه منابع دریایی، همکاری در زمینه حفاظت زیست محیطی در مسیر جاده ابریشم و افزایش مبادلات فرهنگی میباشد. این پژوهش که به روش توصیفی– تحلیلی تهیه شده است به تبیین جایگاه ژئوپلیتیکی بندر چابهار در جاده ابریشم دریایی قرن 21 چین پرداخته است.
1. احمدیان امیر، صالحی دولت آباد و صالحی روح الله (1397). طرح راه ابریشم چین جدید (اهداف، موانع و چالشها). مطالعات روابط بین الملل، زمستان 2015، شماره 36.
2. حافظ نیا محمد (1385). اصول و مبانی ژئوپلیتیک. مشهد، انتشارات موسسه تحقیقات امیرکبیر.
3. حافظ نیا محمدرضا (1381). جغرافیای سیاسی ایران. انتشارات سمت، تهران.
4. حافظ نیا محمدرضا و رومینا ابراهیم (1384). تجزیه و تحلیل ظرفیتهای ژئوپلیتیکی سواحل جنوب شرقی ایران مطابق با منافع ملی. مجله جغرافیا و توسعه، شماره 3، 20-5.
5. حافظ نیا محمد رضا ( 1385). اصول و مفاهیم ژئوپلتیک، جلد نخست، تهران: انتشارات پاپلی.
6. حافظ نیا محمد رضا (1390). اصول و مفاهیم ژئوپلتیک. تهران: انتشارات سمت.
7. جوادیان عباس (1397 ). احیای جاده ابریشم و موازنه سازی چین با ایالات متحده آمریکا. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.
8. روشندل جلیل و سیف زاده حسن (1382). درگیریهای ساختاری در منطقه خلیج فارس. مرکز تحقیقات علمی.
9. زرقانی سید هادی و احمدی ابراهیم (1395). تحلیل نقش و موقعیت بندر چابهار در وابستگیهای ژئوپلیتیک هند. اولین کنفرانس انجمن جغرافیایی و برنامه ریزی مناطق مرزی ایران. زاهدان، 13-1.
10. زرقانی سید هادی و حجی پناه نرگس (1395 ). نقش و جایگاه کرانههای اقیانوسی جنوب شرقی ایران در طرحهای احیای جاده ابریشم. همایش پتانسیلهای ژئوپلیتیکی فرآوری پتانسیلهای ژئوپلیتیکی توسعه در کرانههای اقیانوسی جنوب شرق کشور، تهران، وزارت کشور.
11. زین العابدین یوسف و کارساز آنام (1389). جایگاه موقعیت جغرافیایی در نظریههای ژئوپلتیک. فصلنامه نگرشهای نو در جغرافیایی انسانی، شماره 9.
12. سیاره جعفر و عیدانی میلاد (1395). تحلیل محیط درونی و بیرونی بندر چابهار از دیدگاه مشتریان. صنعت حمل و نقل دریایی، دوره2, شماره 4، از صفحات 64-72.
13. صباغی احمد رضا ( 1386 ). عدم تخصیص بودجه لازم پاشنه آشیل حمل ونقل جادهای. ماهنامه صنعت حمل ونقل، سال 36، شماره 59.
14. صفارزاده محمود، عزیز آبادی ابراهیم، حمیدی حمید و شهبا محمد علی (1385 ). حمل ونقل دریایی. انتشارات اسرار دانش.
15. قیاسی فیروز (1380). بررسی آثار اقتصادی محور ترانزیتی ایران-عراق-سوریه-عربستان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم وصنعت، تهران.
16. عابدینی محسن (1399). تاثیر ژئوپلیتیکی یک پروژه یک کمربند-یک راه چین بر توسعه و امنیت کشورهای معبر. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
17. عزتی عزت الله (1377). ژئوپلیتیک. تهران، انتشارات سمت.
18. عزتی عزت الله و شکری شمس الدین ( 1391). بررسی جایگاه چابهار در ترانزیت شمال –جنوب و نقش آن در توسعه شهرهای همجوار. فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال نهم، شماره 36.
19. فرجی راد عبدالرضا و خیری سهیل (1392). بررسی علل عدم تشکیل همگرایی پویا و پایدار در آسیای مرکزی. فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره 9، شماره 3، 116-84.
20. قرونه اسماعیل (1397). پروژه جاده ابریشم و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران با تاکید بر امنیت اقتصادی. دانشگاه خوارزمی، تهران.
21. مجدی حسن و توماج یحیی (1396). شناسایی و اولویت بندی عوامل اثرگذار بر ترغیب شرکتها به صادرات از بنادر. فصلنامه صنعت حمل و نقل دریایی, دوره 3, شماره 3، صفحه: از35 تا 42.
22. محرابی علیرضا و امیری هاشم (1392). نقش عوامل سیاسی-امنیتی در توسعه منطقه آزاد چابهار. فصلنامه ژئوپلیتیک، سال 9، شماره 22، 165-140.
23. مطوف شریف (1398). کنفرانس تخصصی یک کمربند-یک راه، انجمن آمایش سرزمین ایران، تهران .
24. ملکی عباس و رئوفی مجید (1395). راه ابریشم جدید؛ یک کمربند-یک جاده، نظریه چینیها برای رهایی از محدودیتهای استراتژیکی. تهران. انتشارات ابرار معاصر.
25. Funaiole and Hillman (2018). China's maritime silk initiative -Iber china .
26. https://www.chinadiscovery.comchina-silk-road-toursmaps.htm