تحلیل معمای استقلال‌طلبی اقلیم کردستان عراق

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده
دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
چکیده
در خاورمیانه معاصر مسئله کردها به‌عنوان بزرگ‌ترین قوم بدون دولت دائما پتانسیل به چالش کشیدن امنیت منطقه را داشته است. این نوشتار سعی دارد که از منظر رهیافت سازه انگاری و با تکیه ‌بر عناصر مادی و معنایی به بررسی ابعاد موضوع بپردازد. سؤالی که در این پژوهش فرا روی محقق قرار گرفته این است که نسبت امکانات و محدودیت‌های جدایی‌طلبی اقلیم کردستان عراق چگونه است و وزن کدام‌ یک در ادامه این مسیر هویت طلبی بیشتر است؟ فرض نگارنده در این پژوهش این است که افزایش و گسترش مطالبات قومی در ارتباط با مسئله کردی در عراق هم‌خوانی جدی با مختصات ژئوپلیتیکی و امنیتی هم عراق و هم بازیگران درگیر منطقه ندارد و همچنین با حمایت جدی و واقعی بازیگران فرامنطقه­ای نیز همراه نبوده است. در پایان با بررسی سناریوهای محتمل در ارتباط با مسئله استقلال‌ طلبی کردهای عراق این نتیجه حاصل شده است که بحران کردی در آینده نیز ادامه پیدا خواهد کرد و راهکار مشخص و غیر امنیتی برای حل آن از سوی بازیگران درگیر پی‌ریزی نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع
1- امیری مقدم, رضا. (1388). ژئوپلتیک کردستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. صص34-38. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
2- باقری دولت‌آبادی, علی. (1396). آینده سیاسی کردستان سوریه: بیم‌ها و امیدها. فصل‌نامه مطالعات سیاسی جهان اسلام, ص30،سال ششم شماره 23, 25-48.
3- حاتمی, محمدرضا. (1397). تبارشناسی دولت‌های دوفاکتو: بررسی دولت دوفاکتوی کردستان عراق. فصل‌نامه سیاست جهانی, دوره هفتم شماره سوم, 243-262.
4- خسروی, علیرضا. (1397). استقلال‌خواهی کردی در عراق: تحلیل ساختاری و سناریوها. فصل‌نامه مطالعات راهبردی, سال بیست و یکم شماره سوم, 187-211.
5- سانیار, میکائیل. (1396). همه‌پرسی اقلیم کردستان؛ منابع و تنگناهای تشکیل دولت مستقل. فصل‌نامه مطالعات راهبردی, سال بیستم شماره دوم, 85-111.
6- مسعودنیا, حسین. (1396). اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران در عصر وابستگی متقابل؛ فرصت‌ها و چالش‌ها. فصل‌نامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا, شماره سی و سوم, 33-62.
7- مشیرزاده, حمیرا. (1390). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل. ص347،تهران: سمت.
8- زارعی, بهادر. (1396). تحلیل چالش‌های اقلیم کردستان و حکومت مرکزی عراق و تأثیر آن بر آینده کشور. فصل‌نامه سیاست,ص918، دوره 47 شماره 4, 928-909.
9- هادیان, ناصر. (1382). سازه‌انگاری: از روابط بین‌الملل تا سیاست خارجی. فصل‌نامه سیاست خارجی، ص919،سال هفدهم، شماره 4.
10- العساف, فایز عبدالله. (2010). الأقلیات و أثرها فی استقرار الدوله القومیه؛ أکراد العراق نموذجا. عمان: جامعه الشرق الأوسط للدراسات العلیا.
11- بینغیو, أوفرا. (2014). کرد العراق بناء دوله داخل دوله. (ع. ع. بوتانی, مترجم) بیروت، أربیل: دارالساقی بالاشتراک مع دارس آراس للطباعه و النشر.
12- خالد, روژهات ویسی. (2012). مشکله المناطق المتنازع علیها فی العراق؛ اقلیم کردستان نموذجا. دهوک: مطبعه جامعه دهوک.
13- مخول, موسی. (2013). الأکراد من العشیره إلی الدوله. بیروت: بیسان للنشر و التوزیع و الإعلام.
14- Ahmed, Mohammed (2012). Iraqi Kurds and Nation-Building. New York: palgrave macmillan.
15- Balci, Ali (2017). The PKK-Kurdistan Workers' Party's Regional Politics During and After the Cold War. London: palgrave macmillan.
16- Gunes, C. (2019). The Kurds in a New Middle East: The Changing Geopolitics of a Regional Conflict. London: Palgrave.
17- Hopf, Ted (1998). The Promise of Constructivism in International Relations Theory. International Security,183, 23, 1, (Reprinted In Linklater,ed).
18- Onuf, Nikulas (1989). World of Our Making.p175. United States: University of South Carolina Press.
19- Rafaat, A. (2018). Kurdistan in Iraq: The evolution of a quasi-state.p1-3, New York: Routledge.
20- Ringmar, Erik (1997). Alexander Wendt: A Social Scientist Struggling With History.p270
21- Shamsi, P. (2020). The Future of the Kurdistan Region after the Defeat of ISIS and the Failure of the 2017 Independence Referendum. Philadelphia: Foreign Policy Research Institute.
22- Smith, Steve (2001). Reflectivist and Constructivist Approaches in International Theory in Baylis and Smith.p225-226. Oxford: Oxford University Press.
23- Tugdar, E. E., & Al, S. (2018). Comparative Kurdish Politics in the Middle East: Actors, Ideas, and Interests, London, p57: Palgrave.
24- Wendt, Alexander (1994). Anarchy Is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics, in Violti and Kauppi.p384-369.