1- برنامه ریزی محیط زیست، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران ، j.balist@ut.ac.ir
2- دانشجوی دکترای جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد
3- استادیار شهرسازی-پدافند غیر عامل، دانشگاه عالی دفاع ملی.
چکیده: (1417 مشاهده)
چکیده
منابع آبی با توجه به ماهیت خود، علاوه بر بخشیدن حیات به یک سرزمین و موجودات آن، میتواند سرمنشا اختلاف بین کشورها و ملتهای دارای منابع مشترک و ایجاد خسرانهای بزرگی شود. در این راستا زمینه تحقیقاتی جدیدی به نام هیدروپلیتیک به وجود آمده است که به بررسی این مسائل میپردازد. با توجه به وضعیت اقلیمی خاورمیانه و محدودیت گسترده منابع آبی در این منطقه، هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت هیدروپلیتیک حوضههای آبریز مشترک ایران با کشورهای همسایه با تاکید بر دجله و فرات و به ویژه اروندرود است. با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ابتدا مرور منابع به صورت سیستماتیک انجام شد و سپس با استفاده از تحلیل فضایی وضعیت منابع آبی منطقه شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. بررسیها در سه مقیاس کلان در سطح حوضه دجله و فرات، مقیاس میانی در سطح حوضه کرخه و کارون و مقیاس محلی در سطح محدوده مشترک اروندرود انجام گرفت. بررسیها نشان داد که با مهار آبها توسط کشورهای بالادست و با توجه به رشد خیلی زیاد جمعیت و مصرف آب در عراق، وضعیت هیدروپلیتیک این منطقه بیش از پیش تنشزاتر خواهد شد. همچنین با توجه به محدودیت عراق در دسترسی به آبهای آزاد و در اختیار داشتن خط ساحلی بسیار کم و نامناسب در راستای حملونقل دریایی، زمینه تنش در این منطقه در آینده وجود دارد.
نوع مقاله:
پژوهشی کیفی |
موضوع مقاله:
جغرافیای سیاسی دریافت: 1400/10/30 | پذیرش: 1401/2/26 | انتشار: 1401/11/10