کارکرد رسانه در سیاست‌گذاری انتقال بین حوضه ای آب (مطالعه موردی: انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه)

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشگاه خوارزمی
2 دانشگاه حکیم سبزواری
10.48311/psp.2025.27909
چکیده
طرح انتقال بین حوضه‌ای آب با توجه به موقعیت و ویژگی‌های طبیعی و انسانی مبدأ و مقصد می تواند پیامدهای متفاوت اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی داشته باشد. این موضوع می‌تواند واکنش‌های باشندگان حوضه آبریز به‌خصوص در بالادست را به همراه داشته باشد. ازاین‌جهت ادراک افراد در شکل‌گیری و مواجهه با پیامدهای این انتقال آب متفاوت است. یکی از ابزارهای تأثیر بر ادراک افراد استفاده از رسانه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رسانه بر پیامدهای انتقال بین حوضه ای آب از زاب به دریاچه ارومیه انجام شده است. این پژوهش درجهت شناسایی ادراک معنا و ماهیت تجربه افراد با رویکرد کیفی انجام‌شده است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه‌باز استفاده‌شده است. جامعه آماری پژوهش نخبگان و مسئولین منطقه مبدأ و مقصد انتقال آب و افراد مطلع در این زمینه بوده است. شیوه نمونه‌گیری به‌صورت غیر احتمالی و هدفمند و تعداد نمونه 26 نفر است. تجزیه‌وتحلیل محتوا با فن کدگذاری باز در سه مرحله انجام‌شده است. تحلیل محتوا در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی مقوله های محوری را آشکار ساخت: واگرایی ملی، اقناع افکار عمومی، مشارکت سیاسی، رسانه‌های ترمیمی و پیوند رسانه امنی و سیاست. یافته‌ها نشان می‌دهد رسانه‌ها از طریق چارچوب‌بندی‌های متنوع و گفتمان‌سازی، ادراک گروه‌های ذی‌نفع را جهت‌دهی کرده و زمینه‌ساز پذیرش یا مقاومت، مشارکت یا اعتراض اجتماعی–سیاسی نسبت به طرح شده‌اند. در پایان، تقویت رسانه‌های محلی و ترمیمی، افزایش شفافیت و ارتقای مشارکت مردمی به‌عنوان راهکارهایی کلیدی برای کاهش تنش‌ها و ترویج همگرایی پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات