آسیب شناسی وضعیت نظام سکونتگاهی شهری و روستایی با رویکرد آمایشی و استقرار جمعیت در سواحل و جزایر جنوب

نوع مقاله : توصیفی و نظرسنجی

نویسندگان
1 دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران. عضو اندیشکده آمایش مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
2 استادیار گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
چکیده
عوامل متعددی در توزیع جغرافیایی جمعیت اثر دارند که تاثیر اقتضائات جغرافیایی، عوامل طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تاریخی از جمله آنها است. اقتضائات جغرافیایی نظیر شیب و پستی و بلندی‌ها (توپوگرافی)، ویژگی‌های اقلیمی همانند میزان بارندگی، ویژگی‌های زمین شناختی همانند خاک مناسب و دسترسی به منابع آب، در شکل گیری اجتماعات بشری و فعالیت‌های اقتصادی موثرند. از طرف دیگر به لحاظ تاریخی هم جریان‌های اقتصادی همانند راه ابریشم بر شکل گیری و توسعه شهرها و روستاها اثر داشته‌اند. شاید موضوع حکمرانی را هم به‌عنوان یک عامل موثر در این زمینه به‌توان نام برد که چگونه بین امنیت ملی و منطقه‌ای و استقرار و توسعه سکونتگاه‌ها و فعالیت‌ها رابطه ایجاد کرده است. مطالعات نشان می‌دهد در توزیع و تراکم جمعیت تنها یک عامل موثر نیست بلکه همواره مجموعه‌ای از عوامل در یک ارتباط تنگاتنگ تاثیر می‌گذارند. چرا که در این صورت انتظار می‌رود دو نقطه با شرایط یکسان دارای توزیع و تراکم تقریبا یکسان باشند، اما مشاهده می‌شود که چنین امری اتفاق نمی‌افتد. نوع فعالیت‌ها و الگوی آن، بهره وری فعالیت‌ها، زمینه اشتغال، کیفیت و قیمت مسکن و دهها مورد دیگر که از عوامل اقتصادی به‌شمار می‌آیند و همچنین عوامل اجتماعی نظیر مذهب، اعتقادات و نژاد در نحوه توزیع و پراکندگی جمعیت موثرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1. Yasuri, Majid. Investigation of the Trend of Geographical Distribution of Iran's Population. Future Perspective, Problems and Strategies. Journal of Population and Development, No. 74, 24-1, 2019. [In Persian]
2. Ghaderi, Danial, et al. Investigation of Population Density and Development in the Coastal Areas of Iran. Journal of Marine Science and Technology, winter 2019. [In Persian]
3. Zali, Nader. New Approaches in Regional Planning and Development. Gilan :University Publications, 2018. [In Persian]
4. Zamani, Akbar, Hatami, Davood. Surveying the Geographical Distribution of the Urban Population of the Southern Coastal Provinces of the Country with the Approach of Passive Defense. Quarterly Journal of Urban Development Studies, Second Period, No.5, 2017. [In Persian]
5. Hoggett, Peter. New Hybrid Geography. Translation: Guderzinejad, Shapur. Vol. II, Tehran: Samt Publications, 1995. [In Persian]