بررسی تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر مطالبات سیاسی کاربران (مطالعه مقایسه شبکه تلگرام و اینستاگرام)

نوع مقاله : توصیفی و نظرسنجی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 استادیار گروه جغرافیا، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 دانشیار گروه جغرافیا، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین فعالیت کاربران در شبکه­های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام و مطالبات سیاسی آنان در شهرهای تهران و قم انجام شده است و با توجه به اینکه سطح مطالبات سیاسی کاربران شبکه­های اجتماعی را در دو پایتخت سیاسی- اقتصادی و فرهنگی- مذهبی کشور مورد سنجش و بررسی قرار داده است، به‌عنوان پژوهشی نوآورانه می‌باشد.

این مطالعه با استفاده از روش ترکیبی شامل مطالعه کتابخانه­ای و پیمایش با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. اعتبار پرسشنامه با روش اعتبار صوری و پایایی آن به وسیله آلفای کرنباخ (alpha cronbach) محاسبه شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه کاربران عضو شبکه­های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام بالای 15 سال ساکن شهرهای تهران و قم می­باشند که با استفاده از فرمول نمونه­گیری کوکران 768 نفر به‌عنوان نمونه تعیین و با استفاده از نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب شدند.

نتایج این تحقیق نشان دهنده ارتباط معناداری بین دو متغیر میزان فعالیت در شبکه­های اجتماعی و مطالبات سیاسی کاربران و میزان آماره اسپیرمن در سطح معناداری 95 درصد 0.59 می­باشد که نمایانگر رابطه مستقیم و در حد متوسط می‌باشد.

کاربران براساس خاصیت دوران مدرن دائما در حال بازاندیشی مطالبات سیاسی خود و سطح مورد انتظار آنها می­باشند و به منظور حفظ تعادل سیاسی لازم است نظام سیاسی، دائما این مطالبات را رصد نماید و پاسخ مناسبی را به آنها ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1. ابولی، عابدین؛ حقیقی، محمدعلی و زارعی، غفار(1401) تاثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر رفتار سیاسی شهروندان ایران از سال 97-87، فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای، دوره 12، شماره 2.
2. اشرف نظری، علی و قلی پور، مجتبی(1397)اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و جنبش اشغال وال استریت: چگونه اینترنت علیه صاحبانش به کار گرفته می‌شود، مجموعه مقالات جنبش وال استریت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.
3. خانیکی، هادی و بابایی،محمود(1391)تاثیر سازوکارهای ارتباطی اینترنت بر الگوهای تعامل کنشگران فضای سایبر ایران، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 56.
4. خانیکی، هادی و بصیریان جهرمی، حسین(1392)کنشگری و قدرت در شبکه‌های اجتماعی مجازی(مطالعه کارکردهای فیس بوک در فضای واقعی)،فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 61
5. خوش‌فر، غلامرضا و میرزاخانی،شهربانو(1397)چگونگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی،زمینه‌ها و عوامل، فصلنامه رسانه، سال بیست و نهم، شماره 4.
6. روشه، گی(1394)جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران، نشر نی
7. رومرو، لئوسادیا دیاز (1394)درآمدی بر کنشگری برخط و جنبش‌های اجتماعی معاصر، ترجمه حسین حسنی، فصلنامه مطالعات ماهواره و رسانه‌های جدید، سال سوم، شماره 12 و 13، تابستان و پاییز.
8. عباسی قادی، مجتبی و خلیلی کاشانی، مرتضی(1390)تاثیر اینترنت بر هویت ملی،تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
9. کبیری، افشار؛ سعادتی، موسی و قاسمی، الناز(1398) بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در تبیین آگاهی سیاسی دانشجویان، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال پنجم، شماره 19، پاییز.
10. لیتل جان،استیفن(۱۳۸۴) نظریه‌های ارتباطات، ترجمه مرتضی نوربخش، تهران، انتشارات جنگل
11. محموداوغلی، رضا(1395) بررسی تاثیرات شبکه‌های اجتماعی بر کنشگری سیاسی دانشجویان دانشگاه اصفهان،فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، دوره چهارم، شماره 4، بهار.
12. منتظر قائم، مهدی و عبدالعزیز تاتار(۱۳۸۴)اینترنت سرمایه اجتماعی و گروه‌های خاموش، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره ۴، پاییز و زمستان ۸۴
13. نوری، مختار و قلی‌پور، مجتبی(1397)رسانه‌های جدید و کنش جمعی در جامعه سیاسی ایران، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، دوره 9، شماره 2، پاییز.
1. Aguayo, Angela J (2011) “New Media and Activism”; [Cited in]: John D. H. Downing. Encyclopedia of social movement media. UK: Sage
2. Ahmad ,Taufiq and Ittefaq, Muhammad(2019)The Use of Social Media on Political Participation Among University Students: An Analysis of Survey Results From Rural Pakistan, July 2019, SAGE Open 9(3):1-9
3. Castells, Manuel (2009) Communication Power. UK: Oxford University
4. Enikolopov, Ruben, Korovkin, Vasily, Petrova, Maria, Sonin, Konstantin and Zakharov, Alexei (2013), "Electoral Fraud in Russian Parliamentary Elections in December 2011: Evidence from a Field Experiment", Proceedings of the National Academy of Sciences, 110 (2), pp.448–52.
5. Funderburke, Sarah(2012)Operating the Silencer: Muted Group Theory in The Great Gatsby, A thesis submitted to the faculty of the School of Communication in partial fulfillment of the requirements for the Master of Arts degree. Lynchburg, Virginia ,October.
6. Gibson, R., Lusoli, W., & Ward, S (2005) Online participation in the UK: Testing a “contextualized” model of Internet effects, Policy Studies Association, 7(4), 561-583.
7. Gupta, Saurabh (2021) Challenges of Online Surveys, in book: Digital Transformation for Sustainability (pp.39-51) Edition: 2021Chapter: 5Publisher: ABS Books.
8. Jost ,John T; Barberá ,Pablo ; Bonneau ,Richard and Langer ,Melanie(2018) How Social Media Facilitates Political Protest: Information, Motivation, and Social Networks: Social Media and Political Protest, Political Psychology 39(11):85-118,DOI:10.1111/pops.12478, February 2018
9. Kietzmann, JH, Hermkens, K, McCarthy, IP & Silvestre, BS (2011) “Social media? Get serious! Understanding the functional building blocks of social media”, Business Horizons, vol. 54, no. 3, pp. 241–251.
10. Kim, J. and Kim, Y. (2021), "What publics do online matters: Internet use and political information behaviors", Online Information Review, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/OIR-07-2020-0312
11. Leticia Bode, Emily K. Vraga, Porismita Borah, Dhavan V. Shah (2014)A New Space for Political Behavior: Political Social Networking and its Democratic Consequences, Journal of Computer-Mediated Communication, Volume 19, Issue 3, 1 April 2014, Pages 414–429, https://doi.org/10.1111/jcc4.12048
12. Mitra,a.&Watts,E(2002)Theorising Cyberspace :The Idia Of Voice Applied to Internet discourse", jornal of new media and society.44.
13. Shah, D. V. & Rojas, H. & Cho, J. (2009) Media and civic participation: On understanding and misunderstanding communication effects. In J. Bryant and M. B. Oliver (Eds), Media effects: Advances in theory and research (3rd edition) ,New York, NY: Routledge.
14. Smith Barkman, Linda Lee (2018) Muted Group Theory: A Tool for Hearing Marginalized Voices, the academic journal of CBE international.
15. Zomer, Fleur Lonneke(2022) The Influence of using the Internet on Citizens’ Participation in Politics, Management, Society and Technology (BSc) University of Twente Enschede, The Netherlands.
16. Zumárraga-Espinosa, M. (2020). Social network sites and political protest: an analysis of the moderating role of socioeconomic status and political group membership. Doxa Comunicación, 30, pp. 55-77.