تاثیر بحران کم آبی بر مناسبات هیدروپلیتیک ایران و عراق

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
حسن صدرانیا 1
مراد کاویانی راد 2
مراد کاویانی راد 2
صدیقه نصری فخرداود 3
1 استادیار گروه مطالعات ایران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، ایران.
2 دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
3 استادیار سیاستگذاری عمومی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
چکیده
موقعیت جغرافیایی عراق به‌گونه‌ای است که بسیاری از رودهای فصلی و دائمی کشورهای پیرامونی به این کشور سرازیر می‌شوند. عراق خود فاقد منابع آبی پایدار کافی برای رفع نیازمندی‌های توسعه‌ای و زیرساختی است. از این‌رو، آینده امنیت و توسعه عراق به رویکرد هیدروپلیتیک کشورهای پیرامونی وابسته است. طی یک‌ و نیم دهه گذشته نیز ایران در قالب طرح ساماندهی و توسعه منابع آب و خاک غرب کشور به مهار آب‌های خروجی از مرزهای غربی کشور پرداخته است که بازتاب آن از حجم آب ورودی به عراق کاسته، موضوعی که مورد پیگیری مقامات ملی و محلی این کشور بوده است. مقاله حاضر ماهیتی کاربردی دارد، روش‌شناسی حاکم بر متن توصیفی- تحلیلی و روش تئوری بنیان داده استفاده شده و درون‎دادهای مورد نیاز آن به روش کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از نظریه داده ‌بنیاد گرداوری شده و بر این فرضیه استوار است که هیدروپلیتیک در جهت‎دهی به سیاست خارجی عراق در تعامل با ج.ا.ایران بازتاب بیشتری خواهد یافت. نتیجه پژوهش نشان داد با نگرش به محدودیت فزاینده منابع آبی، افزایش مصرف آب و کاهش آب ورودی رودهای مرزی ایران به عراق که با تهدید بخشی از امنیت آبی و غذایی این کشور همراه است. از این پس، هیدروپلیتیک در قالب تنش در جهت‎دهی به سیاست خارجی عراق در تعامل با ج.ا.ایران بازتاب بیشتری خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

1. Allan,George. (2003). A Critique of Using Grounded Theory as a Research Method, Electronic. Journal of Business Research Methods, 2(1): 1-10.
2. www.UNU-INWEH (United Nations University Institute for Water, Environment and Health). (2017). Global Water Crisis: The Facts. Hamilton, Canada, at: http://inweh.unu.edu.
3. www.unwater.org/water-facts/scarcity.
4. www.worldometers.info/world-population/iraq-population.
5. www.worldwater.io.utm_source=google&utm_medium=search&utm_campaign=WaterscarcityData&campaignid.
6. www.un.org/development/desa/en/news/population/world-population-prospects-2017.html.
7. Boretti, Alberto and Rosa, Lorenzo. (2019). Reassessing the Projections of the World. Water Development Report, Article2, No.15.
8. www.worldwatercouncil.org/en/water-crisis.
9. www.wholives.org/our-mission/mission.
10. www.UNU-INWEH,2017(United Nations University Institute for Water, Environment and Health.)
11. https://news.un.org/en/story/2021/10/1102162
12. www.eco-business.com/news/whats-being-done-to-fix-water-scarcity-in-asias-most-water-stressed.
13. Karampour, Mostafa and Zarei Chaghablaki, Zahra. (2018). A Study of Monthly and Annual Precipitation Fluctuations in Iran in Different Spectrums. Quarterly Journal of Geographical Information, Vol.27, No.105.
14. www.NSD-S Hub (Nato Strategic Direction South). (2019). Water Scarcity in the Middle East. At: https://www.thesouthernhub.org/resource.
15. Maitah, Mansoor. (2018). Evaluation of Water Scarcity in Selected Countries of the Middle East. Water 10 (10): 1482. At: https://www.researchgate.net.
16. Hafeznia, Mohammad Reza & Kaviani Rad, Morad. (2014). Philosophy of Political Geography, Tehran. Research Institute for Strategic Studies.
17. Kaviani Rad, Morad. (2019). Hydropolitics: Aspects and Approaches. First Edition, Tehran: Research Institute for Strategic Studies.
18. www.thewaterproject.org/water-crisis/water-in-crisis-middle-east.
19. www.worldometers.info
20. Selden. (2005). On Grounded Theory- with Some Malice. Journal of Documentation, Vol.61, No.1, 114-129.
21. Allan, George. 2003. A Critique of Using Grounded Theory as a Research Method. Electronic Journal of Business Research Methods, 2(1): 1-10
22. Mohammadi, Bakhtiar. (2011). Analysis of the Annual Rainfall Trend in Iran. Quarterly Journal of Geography and Environmental Planning, Vol. 22, No.43.
23. Karampour, Mostafa and Zarei Chaghablaki, Zahra. (2018). A Study of Monthly and Annual Precipitation Fluctuations in Iran in Different Spectrums. Quarterly Journal of Geographical Information, Vol.27, No.105.
24. Asakreh, Hossein. (2007). Temporal-Spatial Changes of Iran-Earth Rainfall in Recent Decades. Geography and Development Quarterly, No.10.
25. Abbasi, Fatemeh and Koohi, Mansoureh. (2019). Analysis of the Average Annual Temperature and Precipitation in Iran for the Period1988 to 2017. Newar Quarterly, Vol.43, Serial Issue:107, .106-107
26. Karami, Nasser. (2019). The Modality of Climate Change in the Middle East: Drought or Drying up? The Journal of Interrupted Studies. Vol.2, Issue: 1, 118–140.
27. Jihad Nasr Institute. (2019). Design of Sub-Irrigation and Drainage Networks of West and Northwest Rivers, (http://www.jahadnasr.com).
28. Mohammad, Saeed. (2020). Commander (Time) of Khatam Al-Anbia Construction Camp. News Network. Https://www.irinn.ir/en/news.
29. Mehrabian, Ali Akbar. (2021). Minister (Time) of Energy. Quoted from the Young Reporters Club news Agency: https://www.yjc.news/fa/news.
30. Hussein, Ewaid Salam; Ali Abed, Salwan; Chabuk, Ali and Al-Ansari, Nadhir. (2021). Water Footprint of Rice in Iraq, 1st International Virtual Conference of Environment Sciences IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science 722. (2021). 012008 IOP Publishing doi:10.1088/1755-1315/722/1/012008.
31. https://www.npr.org/2021/11/03/1052079382/iraq-can-only-cultivate-about-half-of-the-farmland-it-usually-does-due-to-drough.
32. FAO. (2021). GIEWS- Global Information and Early Warning System. https://www.fao.org/ giews/countrybrief/ country.jsp?code=IRQ&lang=en.
33. https://www.reuters.com/world/middle-east/iraq-reduce-winter-crop-area-by-50-due-water-shortage-ministry-statement-2021-10.
34. Abdullah, Mukhalad and Al-Ansari, Nadhir. (2021). Irrigation Projects in Iraq. Journal of Earth Sciences and Geotechnical Engineering, Vol.11, No.2, 2021, 35-160. ISSN: 1792-9040 (print version), 1792-9660 (online) https://doi.org/10.47260/jesge/1123 Scientific Press International Limited.
35. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/7/history-threatened-as-turkey-prepares-to-flood-ancient-city.
36. https://www.mei.edu/publications/water-scarcity-could-lead-next-major-conflict-between-iran-and-iraq.
37. Nahazi, Gholamhossein. (1999). The Water Crisis in the Middle East. First Edition, Tehran, Publisher: Center for Scientific Research and Strategic Studies in the Middle East.
38. https://reliefweb.int/report/iraq/basra-thirsty-iraq-s-failure-manage-water-crisis.
39. Stelma, Kyle. (2013). Water and Sewage Sectors in Iraq: Sector Report February 2013. Dunia Frontier Consultants Washington DC| Dubai | Kampala www.duniafrontier.com.
40. Al-Mossawi, Muhsin A.J. (2020). Biological Approach for Recycling Waste Water in Iraq. Air, Soil and Water Research, 7(1): https://doi.org/10.1177/ASWR.S17611.
41. Mohammadpour, Ali and Nami, Mohammad Hassan. (2010). Hydropolitical Study of the Western Regions of the Country (Sample: Zab, Sirvan and Alvand). Tehran, Quarterly Journal of Geography and Regional Development, No.14.
42. Niroumandfard, Riba and Shahidi, Ali. (2016). Hydropolitics of Iran and Iraq and the Optimization of Common Border Water Consumption. Quarterly Journal of World Politics, Vol.7, No.2.
43. Salehinejad, Mohammad Javad. (2019). (Then Head of the Jihad Nasr Institute), 95% Progress of the West and Northwest Water Project . Www.mehrnews.com/news/4834421.
44. Moradi, Behrooz. (2019). (Then CEO of Iran Water and Power Resources Company) 13 International Protocols on Border River Control. https://www.irna.ir/news/83323003/13.
45. www.mdeast.news/2020/08/21/. Iraq: Iran has diverted water from two rivers shared with Iraq.
46. Al-Ansari, Nadhir; A. Ali, Ammar and Knutsson, Sven. (2015). Iraq Water Resources Planning: Perspectives and Prognoses. Jeddah Saudi Arabia, Jan 26-27, 2015, 13 (01) Part XIII.