تحلیل و سطح بندی پارامترهای مرزی مؤثر بر امنیت و توسعه شهرهای مرزی (نمونه موردی: شهر جوانرود)

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
محسن جانپرور 1
ساجد بهرامی جاف 2
ریحانه صالح آبادی 3
حامد دوستمرادی 4
1 استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی.مشهد.
2 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی. مشهد.
3 دانش آموخته دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
4 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی. تهران
چکیده
مرزها پدیده‌های فضایی- جغرافیایی کاملا پیچیده­ای هستند که شامل ابعاد و پارامترهای متعددی می­شوند. این پدیده­های فضایی- جغرافیایی با توجه ‌به اهمیت و جایگاهی که جهت برقراری نظم و امنیت در درون کشور و حفظ منافع ملی دارا می­باشند به کانون توجه حکومت­ها تبدیل گشته­اند و به‌صورت مختلف تلاش می­شود با در پیشگیری راهبردهایی از این کانون­ها حفاظت و حراست لازم صورت گیرد. جهت دستیابی به این مهم، گام اولیه و پایه­ایی شناخت ابعاد و پارامترهای شکل دهنده و موثر بر مرزها است که در این تحقیق تلاش شده است که این ابعاد و پارامترها و تاثیر آن‌ها بر توسعه شهر مرزی جوانرود سنجیده شود. بر همین اساس پرسش‌ نامه‌ای متشکل از پارامترها و مولفه‌های موثر بر توسعه مناطق مرزی براساس 9 بعد (سرزمینی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، سیاسی-حاکمیتی، ژئوپلیتیکی، دفاعی-امنیتی، تاریخی، حقوقی - ساختاری و فناورانه) شکل گرفت. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری اطلاعات، توصیفی- تحلیلی است. از آن‌جایی‌که در این تحقیق هدف بررسی تاثیر پارامترهای امنیتی بر توسعه شهرهای مرزی است، تحقیق مورد نظر توصیفی از نوع همبستگی است. نتایج به‌دست‌ آمده نشان داد که در بین مولفه‌های بعد سرزمینی، تاب­آوری محیطی؛ در بین مولفه‌های بعد اجتماعی-فرهنگی، وجود یا عدم وجود سرمایه اجتماعی در شهر مرزی؛ مولفه‌های بعد اقتصادی، وابستگی ساکنین مرزی به تعامل اقتصادی با مرز؛ مولفه‌های بعد سیاسی- حاکمیتی، سطح آزادی عمل دولت­های محلی دو سوی مرز؛ مولفه‌های ژئوپلیتیکی، موقعیت ژئواکونومیکی مرز؛ مولفه‌های بعد دفاعی-امنیتی، مداخله بازیگران فرو ملی؛ مولفه‌های بعد تاریخی، تاریخ مشترک طبیعی و انسانی بین دو سوی مرز؛ مولفه‌های بعد حقوقی- ساختاری، نگرش حکومت به مردم و مرز و در بین مولفه‌های بعد فناورانه نیز مولفه زیرساخت و فناوری‌های مرز مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عوامل موثر بر توسعه مرزی شهر جوانرود شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

1. Zibandeh Adalat and Yousefifard Somayeh and Sharafi Mohsen (2012). How to develop border cities on the horizon of the perspective of 1404, Case study: Gilan province, Quarterly Journal of Marz Faculty of Science and Technology, third year, No. 2. [Persian].
2. Saeedi Ali Asghar and Ismailzadeh Khalid (2010). Borders and Social Security, Challenges to Security in Border Areas and Its Implementation Strategies, Kurdistan Law Enforcement Quarterly, First Year, Fourth Issue, pp. 50-23. [Persian].
3. Chen Xiangming. (2006). Beyond the reach of globalization: China’s border regions and cities in transition. Pp. 21-46 in Globalization and the Chinese City, edited by Fulong Wu. London: Routledge.
4. Badri Seyed Ali and Darban Astana, Alireza and Saadi Sima (2018). The effect of border markets on the promotion of socio-economic indicators of rural border areas; Spatial Planning Quarterly (Geography), Seventh Year, No. 3, 26, pp. 62-41. [Persian].
5. Pena Sergio (2005). Recent Development in Urban Marginality Along Mexico, Northern border, Journal of Habitat International, No29, PP 258- 301.
6. Janparvar M (2017). A New Approach to Border Studies (Concepts, Principles and Theories). Tehran: Iran Geopolitical Association Publications. [Persian].
7. Rahmani Fazli Abdolreza and Saeedi Abbas (2015). Continuity of development and security of border research areas in semantics, Geography Quarterly, Year 13, Issue 47. [Persian].
8. Newman David and Paasi Anssi (1998). fences & neighbors in the post modern world. Human geography.
9. Glassner Martin, (1992). political geography.
10. Drissdell A and Gerald H. B (1994). Political Geography of the Middle East and North Africa, translated by Mir Haider Valley, Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publications. [Persian].
11. Hafeznia MR and Janparvar M (2017). Borders and globalization with a brief look at the borders of Iran. Tehran: Research Institute for Strategic Studies. [Persian].
12. Mir Heidar Dorreh (2017). Principles and foundations of political geography, Twenty-second edition, Samat Publications, Tehran. [Persian].
13. Bonchuk Michael (2014). Nigeria- Cameroon borderland: Prospects of economic cooperation and integration, American Journal of Social Issues and Humanities.
14. Mousavi MN and Zangiabadi A (2011). Border Cities Development Planning (Case Study: West Azerbaijan Province) First Edition, Sharia Toos Publications. [Persian].
15. Wilson Thomas M. (2014). Borders: Cities, Boundaries, and Frontiers, A Companion to Urban Anthropology, First Edition.
16. Sermak Agnieszku Brzosko (2007). Theoretical Deliberations on Frontier location of Cities, Bulletin of Geography (Socio-Economic Sires), No, 7, Pp 73-869.
17. Hansen N. (1977). The Economic Development of Border Regions, Growth and Change, B-Pp 2-8.
18. Van Houtum Henk (2000). An Overview of European Geographical Research on Border Region, Journal of Borderlands Studies, Vol. xv, No, 1, Pp 56-83.
19. Giersch H (1949– 1950). Economic Union Between Nations and The Location of Industries, Review of Economic Studies, Vol.17, No. 43,Pp 87-97.
20. Copus. K. A. (2001). From Core– Periphery to Polycentric Development Concept of Spatial and A spatial Perpherality, European Planning Studies, Vol.9, No.4, Car fax Publishing.
21. Van der Veen A. & Boot D- L. (1995). Cross – Border Cooperation and European Regional Policy. In, ed. H. Eskelinen and F. Snickers, 75-94, Berlin: Springing.