جایگاه مسایل زیست‌محیطی در چشم‌انداز کلان‌شهرهای جهانی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسنده
محمد رحیم رهنما
گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
چکیده
مقدمه: با توجه به اسکان بیش از 60% جمعیت جهان تا سال‌های 2030 در شهرها و تولید بیش از 70% کربن جهان در آنها و 50% آسیب وارده به لایه اوزن توسط شهرها و همچنین تجربه کم در زمینه سامان‌دهی مسایل محیط‌زیست شهرها، بررسی تجربه موفق کشورها و به‌ویژه کلان‌شهرهای جهانی در زمینه برنامه‌ریزی مسایل محیط‌زیستی ضرورت می‌یابد. بر همین اساس این تحقیق به‌لحاظ ماهیت نظری است. به‌لحاظ نتیجه کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و اسنادی است. اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی از بعضی کلان‌شهرها و منابع اینترنتی مربوط به چشم‌انداز پایتخت‌ها و کلان‌شهرهای جهانی (15 مورد) جمع‌آوری و تحلیل شد.

نتیجه‌گیری: حداقل از سال 2000 در تمام چشم‌اندازهای تهیه‌شده برای پایتخت‌ها و کلان‌شهرهای مورد مطالعه، پیشگامی در مسایل محیط‌زیست شهری یکی از اهداف عمده و محورهای اساسی آنها بوده است. حصول سرزمین "بدون دفن" و "بدون پسماند" شعار اکثر آنها بوده است. تکمیل چرخه کاهش مصرف، بازیافت، استفاده مجدد، هدف اساسی توسعه پایدار تلقی شده است. بر الگوی مدیریت یکپارچه محیط‌زیست شهری تاکید شده، انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری راهبردی موثر برای دست‌یابی به اهداف توسعه پایدار 2030 برنامه سازمان ملل تلقی شده است. بنابراین پیشنهاد می‌شود اهداف 17گانه توسعه پایدار 2030 سازمان ملل متحد و به‌ویژه هدف 11 آن که مربوط به توسعه پایدار شهری است به‌همراه برنامه محیطی سازمان ملل متحد ملاک عمل برنامه‌های محیط‌زیست پایدار شهری، به‌ویژه در کلان‌شهرهای ایران قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

1- Smith LC. The world in 2050: Four forces shaping civilization’s northern future. Omidi M, ZarinPanjeh N, translators. Tehran: Mehr Vista; 2013. [Persian]‎
2- Wong TCh. Eco-city planning: Policies, practice and design. Rahnma MR, Karimi E, translators. Mashhad: Jahad Daneshgahi of Mashhad; 2013. [Persian]
3- United Nations Environment Programme. ecosystemmanagement Yearbook (2014) [Internet]. Nairobi: United Nations Environment Programme; 2014 [updated 2014 May; cited 2019 Jan]. Available from: http://www.unep.org/ecosystemmanagement. [Persian]
4- Azhdari A. Cultural and environmental development, a necessity for sustainable development. Environ Eng. 2003;39:27-9. [Persian]
5- United Nations Environmen Programme live. Key issues of Iran in the United Nations Environment Program Yearbook (2013) [Internet]. Nairobi: United Nations Environmen Programme live; 2013 [updated 2019 Jan; cited 2019 Jan]. Available from: http://uneplive.unep.org/country/index [Persian]
6 - Lindgren M, Bandhold H. Scenario planning, the link between future and strategy. New York: Palgrave Macmillan; 2003.
7- Fahey L, Randall RM. Learning from the Future: Competitive Foresight Scenarios. New York: Wiley Publications; 1998. [Persian]
8- Wack p. Scenarios: Shooting the Rapids. Harvard Buss Rev. 1985;3(1):139-50.
9- Ratcliffe J. Scenario building: A suitable method for strategic property planning?. Prop Manag. 2000;18(2):127-44.
10- Martínez-Blanco J, Colón J, Gabarrell X, Font X, Sánchez A, Artola A, et al. (2010). The use of life cycle assessment for the comparison of biowaste composting at home and full scale. Waste Manag. 2010;30(6):983-94.

Links
1- http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2412872&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
2- http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3380800&pageStatus=2&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author
3- http://www.unep.org/ecosystemmanagement
4- http://www.magiran.com/magtoc.asp?mgID=1397&Number=39&Appendix=0
5- http://uneplive.unep.org/country/index
6- http://www.foresightfordevelopment.org/sobipro/download-file/46-525/54
7- https://books.google.com/books/about/Learning_from_the_Future.html?id=X-tmCgAAQBAJ
8- https://hbr.org/1985/11/scenarios-shooting-the-rapids
9- http://www.emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/02637470010328322
10- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20211555