Asadi R, Eftekhari A, Tavakoli M, Pourtaheri M. Identifying and Assessing Influential Factors in Spatial Planning for Physical Resilience of Flood-Prone Rural Areas (Case Study: Region Seven of Spatial Planning). pos 2025; 7 (2) :139-169
URL:
http://psp.modares.ac.ir/article-42-77585-fa.html
اسدی رضا، افتخاری عبدالرضا رکن الدین، توکلی مرتضی، پورطاهری مهدی. شناسایی و سنجش عوامل تأثیرگذار در برنامهریزی فضایی تابآوری کالبدی روستاهای مستعد سیل (مورد مطالعه؛ منطقه هفت آمایش سرزمین). آمايش سیاسی فضا. 1404; 7 (2) :139-169
URL: http://psp.modares.ac.ir/article-42-77585-fa.html
1- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3- دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، m-tavakoli@modares.ac.ir
چکیده: (16 مشاهده)
جوامع روستایی، بهدلیل وابستگی بیشتر به منابع طبیعی، محدودیت زیرساختها و دسترسی کمتر به خدمات امدادی و حمایتی، در برابر خسارات ناشی از سیل بهمراتب آسیبپذیرترند و بازسازی و بازیابی پس از بلایا برای آنها دشوارتر است. از سوی دیگر، با افزایش وقوع سیل در نواحی روستایی ایران، تابآوری کالبدی و برنامهریزی فضایی در برابر مخاطرات طبیعی به یک ضرورت تبدیل شده است؛ برهمین مبنا هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر تابآوری کالبدی نواحی روستایی مستعد سیل در منطقۀ هفت آمایش سرزمین است. در این راستا، تأثیر 8 عامل عمدۀ نهادی و سازمانی، محیطی، فنی و مهندسی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، قانونی و نظارتی و فناوری بهعنوان عوامل مؤثر بر برنامهریزی فضایی تابآوری کالبدی در برابر سیل مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر دادههای پرسشنامهای است؛ جامعۀ آماری پژوهش متشکل از 86 کارشناس مرتبط با مدیریت بحران و توسعۀ روستایی در سه استان منطقۀ هفت (زنجان، قزوین و مرکزی) است. نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه (تحلیل مسیر) نشان داد که متغیر عوامل نهادی و سازمانی شامل سیاستهای مناسب، ساختارهای نهادی قوی و همکاریهای بین نهادی است که نقشی کلیدی در بهبود تابآوری کالبدی دارند. این عوامل با اثر کلی 261/0 در رتبۀ اول، عوامل اجتماعی و قانونی و نظارتی به ترتیب با اثر کلی 254/0 و 209/0 در رتبههای دوم و سوم هستند.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
آمایش سیاسی فضا دریافت: 1403/7/30 | ویرایش نهایی: 1404/2/4 | پذیرش: 1403/12/21 | انتشار: 1404/2/10