1- جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
2- جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد ، janparvar@um.ac.ir
3- اقلیمشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
4- دانش آموخته دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس
چکیده: (38 مشاهده)
آب مایع حیات، زندگیبخش و پایدار نگاهدارندۀ فضاهای جغرافیایی در مقیاسهای مختلف است. منابع آب در جهان امروز برای ساکنان فضاهای جغرافیایی با توجه به پیوند و وابستگی روزافزون بهویژه در کلانشهرها از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است. هرگونه تغییر و کاهش در منابع آبی میتواند پیامدهای امنیتی متعدد و گستردهای با خود به همراه داشته باشد. بررسیها نشاندهندۀ آن است که منابع آبی کلانشهر مشهد متناسب با شرایط اقلیمی نیمهخشک، تأثیرپذیری از عوامل مختلف افزایش جمعیت، زائرپذیری، وابستگی به منابع آب فراسوی مرز (سد دوستی) روند کاهشی را نشان میدهد که پیامدهای امنیتی مختلف و گستردهای میتواند برای کلانشهر مشهد داشته باشد، شناخت این پیامدها و آمادگی جهت مواجه با آنها از اهمیت برجستهای برخوردار است. بنابراین، تحقیق حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از دادههای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامهای) با هدف شناخت مهمترین پیامدهای امنیتی در قالب سه بُعد پیامدهای سیاسی، اقتصادی و زیستمحیطی ناشی از کاهش منابع آبی کلانشهر مشهد به انجام رسیده است. این پیامدها جهت ارزیابی و سنجش در اختیار صاحبنظران و اندیشمندان مرتبط قرار گرفته است. نتایج حاصل نشاندهندۀ آن است که 31 پیامد امنیتی ناشی از کاهش منابع آب در کلانشهر مشهد مورد تأیید قرار گرفته است. البته باید توجه داشت این پیامدها با یکدیگر در ارتباط هستند و روی یکدیگر تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم میگذارند و زمینۀ تشدید یا کاهش یکدیگر را میتوانند فراهم آورند که باید در برنامهریزی برای کلانشهر مشهد در نظر گرفته شود.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
آمایش سیاسی فضا دریافت: 1403/10/10 | ویرایش نهایی: 1404/5/15 | پذیرش: 1404/2/30 | انتشار: 1404/5/10